Her bireyin hayatında büyük hedefleri vardır; kariyerde yükselmek, kişisel gelişim, sağlık, mutluluk… Ancak, bu hedeflere ulaşmak genellikle bir macera gibi görünür. Yolun zorluğu ve belirsizliği, birçok kişiyi hedeflerinden uzaklaştırabilir. Ancak, hedeflere ulaşmanın etkili bir yolculuğu için kullanılabilecek bazı temel prensipler vardır. Bunlardan en önemli ve en çok kullanılanı SMART tekniğidir.
Gelin bu tekniği birlikte inceleyelim; SMART, özellikle hedef belirleme ve başarı odaklı planlamada kullanılan bir akronimdir. Bu teknik, hedeflerin açık, ölçülebilir, erişilebilir, gerçekçi ve zamana bağlı (SMART) olmasını vurgular. İşte bu beş ana kriterin açıklamaları:
Açık (Specific – S): Hedefler belirgin ve spesifik olmalıdır. Genel ifadelerden kaçınılmalı ve hedefin neyin başarılmak istendiği açık bir şekilde belirtilmelidir. Örneğin, “Daha iyi bir öğrenci olmak” yerine “Matematik dersindeki not ortalamasını 90’a çıkarmak” gibi spesifik bir hedef belirlenebilir.
Ölçülebilir (Measurable – M): Hedeflerin ilerlemesi ölçülebilir olmalıdır. Belirlenen hedefin ne kadarının tamamlandığını ya da başarıya ne kadar yaklaşıldığını objektif bir şekilde değerlendirebilmek önemlidir. Örneğin, “Haftada beş saat çalışmak” yerine “Haftada en az beş saat matematik problemleri çözmek” gibi ölçülebilir bir hedef konulabilir.
Erişilebilir (Attainable – A): Hedefler, ulaşılabilir olmalıdır. Belirlenen hedef, kişinin sahip olduğu kaynaklar ve yeteneklerle uyumlu olmalıdır. Aşırı zor ya da imkansız hedefler belirlemek, motivasyonu azaltabilir. Örneğin, bir haftada bir dil öğrenerek C1 seviyesine ulaşmak, gerçekçi olmayabilir. Ancak, “Bir dil kursuna kaydolmak ve temel seviyede iletişim kurabilmek” gibi daha erişilebilir bir hedef belirlenebilir.
Gerçekçi (Relevant – R): Hedefler, gerçekçi olmalıdır. Belirlenen hedef, kişinin mevcut koşulları, yetenekleri ve zaman sınırlamalarıyla uyumlu olmalıdır. Hedeflerin gerçekleştirilebilir olduğuna inanmak, motivasyonu artırabilir. Örneğin, bir öğrencinin yoğun bir akademik program içinde “Haftada 20 saat ekstra ders çalışmak” hedefi gerçekçi olmayabilir.
Zamana Bağlı (Time-based – T): Hedeflere ulaşmak için bir zaman çerçevesi belirlenmelidir. Hedefin ne zaman başlayacağı, ne sıklıkla değerlendirileceği ve ne zaman tamamlanacağı gibi zamanla ilgili spesifik bilgiler içermelidir. Örneğin, “Yıl sonuna kadar İspanyolca’da temel bir dil becerisi geliştirmek” gibi belirli bir zaman hedefi konulabilir.
Mustafa Ali Şirin yazdı..
